Erica 1911/1912: Weg van Amersfoortsche weg tot Vijfsprong.

=================================================================================================================================

Alle voor-oorlogse panden in deze straat zijn huis voor huis gefotografeerd en indien mogelijk hebben we er een oude afbeelding naast gezet. Oude foto's en ansichten van het straatbeeld algemeen vindt u door te klikken op de afbeelding rechts.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 1a

Oud huisnummer: 1

Bouwjaar: 1927
Architect/aannemer: P. Dorrepaal

Gebouwd in opdracht van de in Schoterland geboren kastelein Halbe Beeltje (1881-1949). Halbe was eigenaar/uitbater van café Beeltje aan de Soerenseweg 25 (afgebroken). Hij woonde hier niet zelf maar maar verhuurde het huis waarschijnlijk. De aannemer was de timmerman Pieter Dorrepaal uit de Asselsestraat 119 die het huis bouwde voor fl. 4800,-

De eerste bewoners waren de in Lohberg (Dld) geboren Gustaaf Adolf Kahrau (1861-1929) en zijn in Hameln (Dld) geboren vrouw Marie Auguste Bultemeijer (1865-1938). Inwonend was hun in Middelburg geboren dochter Margaretha Frederike Elisabeth (1896). Gustaaf was voor zijn pensionering molenaar in Middelburg geweest. In oktober 1928 vertrok de dochter naar Amsterdam. In januari 1929 overleed Gustaaf en op 11 oktober 1930 vertrok Marie naar Bussum. Daarna staat het huis te koop voor fl. 7500,-

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 3

Oud huisnummer: A 948/13

Bouwjaar: 1912
Architect/aannemer: W. ten Tuynte

Gebouwd in opdracht van de in Amsterdam geboren Duifje Sanders (1881-19?). In het bevolkingsregister staat als adres genoemd: Wils Bosch A 948/13 en als beroep staat pensionhoudster genoteerd. Duifje woonde vanaf 12 februari 1912 in Apeldoorn aan de Verlengde Badhuisweg en wanneer ze hier exact kwam wonen is niet bekend. Inwonend was de in Valburg geboren verpleegster Pietje Lantermans. Vervolgens woont hier ook de dochter van Duifje; Anna Sanders die op 19 maart 1913 in Amsterdam werd geboren?
Lang hebben ze hier niet gewoond want al op 21 april 1913 vertrekken ze naar Bergen (NH).

Vonderlaan 5

Voorheen: "De Kluis"
Bouwjaar: 1923
Architect: Chr. ten Tuynte

Gebouwd in opdracht van de aannemer Willem ten Tuynte uit de Soerenseweg. Dit landhuisje was waarschijnlijk bestemd voor verhuur.

-Foto van de achterzijde, klik HIER

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 7

"Huize de Vonder"
Bouwjaar: 1921
Architect: Chr. ten Tuynte

Dit huis is gebouwd in opdracht van de aannemer Willem ten Tuynte, hij was de vader van de architect en het huis was zeer waarschijnlijk voor verhuur bestemd.

Vonderlaan 9

Bouwjaar: 1921
Architect: A. van Driesum

Gebouwd in opdracht van de in Hellevoetsluis geboren Pieter Kruys (1868-1926).

Vonderlaan 11

Bouwjaar: 1909
Architect/aannemer: G. Jochems

Op de bouwtekening staat vermeldt dat de koperslager en loodgieter Klaas Uit den Bogaard drie (min of meer identieke) panden aan de Kastanjelaan liet bouwen, dit klopt niet helemaal. Eén staat aan de Kastanjelaan 1, een andere om de hoek op Tutein Noltheniuslaan 33 en de laatste heb ik gevonden aan de Vonderlaan 11. Daar woonde de koperslager/loodgieter zelf. Klaas had zijn zaak aan de Hoofdstraat 26.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 13

Bouwjaar: 1920
Architect/aannemer: G.J. Slijkhuis

Dit huis is gebouwd in opdracht van Leonie Eleonore Florentia von Lindern (1888-1969). Zij was echtgenote van de in Batavia geboren Henry Ferguson (1888-1952). Een kopie van dit huis staat aan de Mr. van Hasseltlaan 20 en was een jaar eerder gebouwd.

Vonderlaan 15

"Op den Zessprong"
Bouwjaar: 1922
Architect: J.A. Heuvelink

De linkerhelft van deze dubbele vila heeft als adres Valkenberglaan 17.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 17

Bouwjaar: 1921
Architect: J.A. Heuvelink

Gebouwd door en voor de aannemer R. Dales uit de Stationsstraat.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 19

Bouwjaar: 1922
Architect: J.A. Heuvelink

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 23

Bouwjaar: 1922
Architect: J.A. Heuvelink

Vonderlaan 25

Voorheen: "To Plâk"
Bouwjaar: 1928
Architect: F. Bos (Twello)

Gebouwd in opdracht van de in Ureterp geboren mejuffrouw Grietje Arends (1865-1958). Op 11 oktober 1928 was het huis klaar en verhuisde ze vanuit Zeist naar hier. Inwonend was de in Baarderadeel geboren gezelschapsdame Tausina Paulina Margaretha Goinga (1885-1952). De dienstbode was de in Kampen geboren Willemina Engelen (1905).

De oude foto is destijds afgedrukt als ansicht en verzonden in 1929 door Tausina.

Griet Arends uit het boek: Erf en wereld.

De oud-directrice van "Aurora" te Ureterper-Vallaat, de 91-jarige Mevrouw G. Arends te Apeldoorn, vertelde tijdens het bezoek dat wij haar in oktober 1956 brachten, ons het volgende. Toen in Friesland het streven opkwam om zuivelfabrieken te stichten, wilden de boerinnen zich niet laten verdringen omdat het bereiden van boter altijd de taak van de vrouwen was geweest. Om die reden gaf de 25-jarige Griet Arends zich op als cursiste van de eerste meisjescursus aan de Zuivelschool te Bolsward. Daar moest ook op zondagmorgen worden gewerkt. Om daar vrij van te komen bedacht Griet een leugentje: zij maakte de directeur wijs, dat haar vader wenste dat zij zondags naar de kerk ging. Directeur Persijn gaf gehoor aan die wens, zodat Griet volgende zondagen vrij gesteld was van arbeid in de Zuivelschool, waar de melk van een vijftal boeren werd verwerkt. Toen zij voldoende scholing in het zuivelvak had opgedaan, bouwde haar vader op zijn erf een kleine boterfabriek, waarvan Griet directrice werd. Van haar kantoortje uit bestuurde zij haar fabriekje, waar per dag gemiddeld drie duizend liters melk werden verwerkt. Evenals haar vriendin Trijntje Hilarides te Zurich trok zij er met paard en wagen op uit om leveranciers te winnen. Vrijdags reed zij naar Leeuwarden en verkocht haar boter en haar Edammer kaasjes op de Beurs. Omstreeks 1906 werd zij ziek. De dokter ried haar aan uit zaken te gaan en rust te nemen. De boeren wilden coöpereren en van huis uit waren wij niet-coöperatief gezind. Friesland was mij te koud... In dubbele zin deugde het klimaat er niet voor Griet Arends. In 1907 werd het zuivelfabriekje opgeheven. Zij ging in Gelderland wonen. Zeer toepasselijk plaatste zij op de voorgevel van haar villa, als doopnaam, de woorden: To Plak.

Uit: De Leistra’s en verwante geslachten van Andrieske Leistra en W. Tsj. Vleer, 1962.

Eeuwenlang werd door boeren en boerinnen zelf gekarnd. Aanvankelijk gebeurde dit op een primitieve wijze, maar de karnmolen bracht omstreeks 1700 grote verlichting. Daarna trad geen verandering meer op tot de jaren 1870-1880. De lage boterprijzen dwongen de boeren nieuwe wegen in te slaan. In 1979 bracht de heer Bokma de Boer een boterfabriek in werking, weldra gevolgd door de oprichting van zuivelfabrieken in andere plaatsen van de Wouden als Drachten, Friesche Palen, Opeinde, Olterterp, Kortehemmen enz. Dit betekende een grote vooruitgang. De stoommachine was een onmisbare krachtbron geworden.

Minder bekend is het feit dat er ook nog een tussenvorm is geweest tussen de ouderwetse karn en de zuivelfabriek. Hierbij speelde Grietje Arendz (geboren 1865), dochter van Arend Petrus, een grote rol. Zij had in 1892 de zuivelschool bezocht en voerde haar plan uit. Onder haar leiding werd de melk van enige boeren in de omgeving verzameld en ontroomd. Zij bezat geen stoommachine; haar krachtbron was een rosmolen, die door een paard in beweging werd gebracht. Deze rosmolen bracht de machines in beweging. In 1892 stichtte Grietje Arendz de stoomzuivelfabriek “Aurora”. Dertien jaar heeft deze zuivelfabriek met de paardekrachten dienst gedaan. Onstreeks 1911 kwam het einde. Het gebouw, dat later tot woonhuis werdt ingericht, bestaat nog.

Grietje Arendz zal echter niet rijk geworden zijn door haar zuivelfabriek, want de boeren lieten haar heus niet veel verdienen. De directeur van de zuivelfabriek te Oudega verdiende maar negen gulden per week en het was werken van ’s ochtends vier uur tot ‘s avonds tien, met een schafttijd van nauwelijks twee uren! De arbeiders in deze fabriek moesten het met vier en halve gulden per week doen!

Vonderlaan 27

Op deze plek stond eerder huize "Op den Vijfsprong". Ook waren hier de pensions "De Uitkijk" en "Willemsoord" gevestigd.
Voor meer foto's en 2 folders, klik HIER

Vonderlaan 2

Oud-huisnummer: A 948/10

Dependance Hotel-Pension "Berg en Boschlust"
Bouwjaar: 1904

Deze villa was in gebruik als dependance van het naast gelegen Hotel-Pension van Willem den Haan aan de Amersfoortseweg 5. Volgens een krantenartikel van 22 augustus 1906 kwam er al snel een eind aan deze villa;

Omstreeks half acht uur werd Woensdagmorgen brand ontdekt in een onbewoonde villa, behoorende bij het Pension ,,Berg- en Boschlust" aan den Amersfoortschen Straatweg. Daar geen water was te verkrijgen, stond het geheele perceel spoedig in een geweldige vuurzee en ging dit met eenige meubelen dan ook geheel te loor. De oorzaak van den brand is geheel onbekend en daar het perceel sedert Augustus niet meer werd bewoond, kan men ook geen aannemelijke oorzaak vermoeden. Huis en inboedel zijn verzekerd.

"Villa Minnie" - "Villa Cajo" - "De Dennen"
Bouwjaar: 1907
Architect: J.A. Wijn

Gebouwd in opdracht van de Apeldoornsche Bouwgrond-Maatschappij tot Exploitatie van het Villapark ,,Het Loo". De architect Wijn was directeur van deze maatschappij. Aannemer was de timmerman J. van den Berg uit de Eendrachtstraat die een nieuwe villa bouwde met gebruik van oude materialen. Hij nam deze klus zonder loodgieterswerk aan voor fl. 3209,-

Als eerste was "Villa Minnie" in gebruik onder de naam "Pension Geubels" door de verpleegster mej. C.A.J. Geubels. In 1909 werd haar faillisement uitgesproken.
Ook deze villa heeft uiteindelijk het loodje gelegd, de nummers 2 en 2a zijn er voor teruggekomen.

Vanaf 1916 heette de villa "Cajo", de bewoner was toen de magnetiseur J. Brendel.

In 1923 laat eigenaar, de NV. Apeldoornsche Bouwgrond-Maatschappij de villa veilen en gaat het voor fl. 7055,- over in handen van J. Roeterdink.

-Meer foto's, klik HIER

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 4

Oud-huisnummer: A 948/11

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 8

Bouwjaar: 1934
Architect: W. van den Berg

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 10

Bouwjaar: 1928
Architect: H. Verkerk

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 14

Bouwjaar: 1918
Architect: A.H. Wegerif

Gebouwd in opdracht van Anna Bakker-Jansen. Dit landhuis is tegelijk gebouwd met nr. 16. Deze woning is onherkenbaar veranderd.

Vonderlaan 16

"Manon"
Bouwjaar: 1918
Architect: A.H. Wegerif

Gebouwd in opdracht van Anna Bakker-Jansen. Dit landhuis is tegelijk gebouwd met nr. 14.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan (tussen nr. 16 en 22)

De voorgevel van dit pand staat aan de Vonderlaan maar het adres is Valkenberglaan 19.

Vonderlaan 22

Bouwjaar: 1923
Architect/aannemer: Onbekend

Gebouwd in opdracht van de aannemer Hermanus Mulder uit de Hamelweg 21. Hij heeft de tekening niet zelf gemaakt, wie wel is voor mij onleesbaar.

Van dit huis hebben we nog geen oude foto. Heeft u een foto of weet u iemand die er één zou kunnen hebben laat het ons weten. fotoarchiefapeldoorn@upcmail.nl

Vonderlaan 24

Bouwjaar: 1922
Architect/aannemer: H.J. Oosterbroek

Vonderlaan 28

Bouwjaar: 1924
Architect/aannemer: G. Lankwarden

Gebouwd in opdracht van Maurits Chits, de bouwkundige was Gerrit Lankwarden uit de Torenstraat 14.